Τρίτη 21 Νοεμβρίου 2017 O Φιλελεύθερος

του Χριστόφορου Σκαρπάρη

Αποτελεί σημαντική και θλιβερή εξέλιξη η παραδοχή των κατοχικών αρχών ότι τα λείψανα των Ασσιωτών αγνοουμένων που είχαν δολοφονηθεί στην περιοχή Ορνίθι βρίσκονται σε χώρο κοντά στο Δίκωμο, ο οποίος μέχρι το 2000 αποτελούσε σκυβαλότοπο και το 2002 καλύφθηκε και αναπλάστηκε σε χώρο πρασίνου. Είναι σημαντική γιατί επιβεβαιώνει τη διάπραξη ενός από τα πολλά κατ' εξακολούθηση εγκλήματα της Τουρκίας σε βάρος της Κύπρου και του λαού της, αλλά και θέτει ταυτόχρονα τις βάσεις για την επιστροφή των λειψάνων των δολοφονηθέντων στις οικογένειές τους για την ταφή που τους αρμόζει.  Είναι θλιβερή, γιατί σήμερα οι συγγενείς αυτών των αγνοουμένων από τη μια γνωρίζουν πού βρίσκονται τα λείψανα των αγαπημένων τους και από την άλλη είναι υποχρεωμένοι, πρώτο να πνίξουν την οργή τους για την προσβλητική μεταχείριση που υπέστησαν επί δεκαετίες και δεύτερο να δεχτούν το σοβαρό ενδεχόμενο κάποια από τα λείψανα να μην εντοπιστούν ποτέ.  Και είναι ακριβώς αυτό το τραγικό ενδεχόμενο που θέλουμε να σχολιάσουμε στην παρούσα παρέμβαση.

Το έργο του εντοπισμού και ανάκτησης των λειψάνων ανάμεσα σε χιλιάδες τόνους σκουπιδιών και λυμάτων είναι ένα εγχείρημα που προδιαγράφεται ως εξαιρετικά δύσκολο ή και ακατόρθωτο.  Ωστόσο, παρά τις προβλεπόμενες αντιξοότητες, η Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων (ΔΕΑ) οφείλει καθηκόντως να φέρει σε πέρας αυτό το έργο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και η Ε.Ε., η οποία χρηματοδότησε, σχεδίασε και επέβλεψε την ανάπλαση του σκυβαλότοπου, συμπράττοντας ακούσια στην επί δεκαετίες συγκάλυψη του μαζικότερου των πολυάριθμων εγκλημάτων της Τουρκίας εναντίον ενός κράτους-μέλους της, δεν έχει άλλη επιλογή από του να σταθεί αρωγός του.  Προς αυτές τις δύο κατευθύνσεις πρέπει να εργαστεί η Πολιτεία και εκεί πρέπει να συγκεντρωθούν οι προσπάθειες των συγγενών των τραγικών θυμάτων της συγκεκριμένης τουρκικής θηριωδίας.  Η απαρασάλευτη απαίτηση όλων πρέπει να είναι η πάση θυσία ανακάλυψη και επιστροφή των λειψάνων.

Περίπου 70 άμαχοι από την Άσσια και τα γύρω χωριά, που δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ κατά τη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής κοντά στο χωριό Αφάνεια, ρίφθηκαν αρχικά σε δύο πηγάδια στη γειτνιάζουσα περιοχή "Ορνίθι".  Το 2009 η Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων εντόπισε μικρό μέρος των 70 επιβεβαιωμένων σήμερα λειψάνων, αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα ότι σε μια προσπάθεια του τουρκικού στρατού και των κατοχικών αρχών να συγκαλύψουν το αποτρόπαιο αυτό έγκλημα, ο κύριος όγκος τους μετακινήθηκε σε χώρο που μέχρι πρόσφατα παρέμενε άγνωστος.  Την περασμένη Πέμπτη, 16/11/2017, η αντιπροσωπεία των Τ/κ στη ΔΕΑ κατέθεσε επισήμως στοιχεία που καταδεικνύουν ότι ο δεύτερος χώρος ταφής είναι ο προαναφερθείς σκυβαλότοπος και ο χρόνος διενέργειας της εσκεμμένης μετακίνησης το 1995.  Εικάζεται ότι η μετακίνηση των λειψάνων έγινε ενόψει της καθόδου στην Κύπρο Αμερικανικής αντιπροσωπείας που είχε την εντολή του Κογκρέσου των ΗΠΑ να εξακριβώσει την τύχη του δεκαεξάχρονου αγνοούμενου Ανδρέα Κασάπη από την Άσσια και άλλων τεσσάρων Αμερικανών υπηκόων κυπριακής καταγωγής, που επίσης βρίσκονταν στον κατάλογο των αγνοουμένων.

Ας σημειωθεί ότι μετακινήσεις λειψάνων έγιναν από τις κατοχικές αρχές και σε άλλες περιπτώσεις μαζικών τάφων για να μην αποκαλυφθεί η έκταση των φρικαλεοτήτων που διέπραξε ο τουρκικός στρατός εισβολής το 1974.

*Μέλος της Επιτροπής Συγγενών Αγνοουμένων Άσσιας και της Επιτροπής της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Αδήλωτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων.