31.08.2020 kathimerini.com.cy

του Ανδρέα Παράσχου

Με μια έκδηλα νευρική δήλωση, η Γκιουλντέν Πλουμέρ Κιουτσιούκ, η Τ/κ μέλος της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων (ΔΕΑ), «σκέπασε» τον ομαδικό τάφο των 80 Ε/κ αιχμαλώτων πολέμου του '74 από την Άσσια, που εκτελέσθηκαν από τον κατοχικό στρατό, στο Ορνίθι της Αφάνειας.

Η δήλωση Κιουτσιούκ έγινε στις 18 τρέχοντος μηνός, χωρίς ουδείς από την ε/κ πλευρά να αντιδράσει, παρόλο που αυτό ήταν και είναι ισχυρός μοχλός στα χέρια της ΚΔ κατά της Τουρκίας, αφού αποδεδειγμένα πρόκειται για διπλό έγκλημα πολέμου καθώς τα οστά των θυμάτων που εκτελέστηκαν μετακινήθηκαν από τον τουρκικό στρατό το 1995, σε άγνωστο χώρο. Πιο συγκεκριμένα στις 18/08/2020, μιλώντας στο τ/κ 'πρακτορείο ειδήσεων', η κ. Κιουτσιούκ διερωτήθηκε, ποιόν και σε τι θα εξυπηρετήσει το σχέδιο δράσης τριών αξόνων που ανακοίνωσε η ΚΔ στο θέμα των αγνοουμένων. Πώς θα βοηθήσει αυτό τη ΔΕΑ διερωτήθηκε η Κιουτσιούκ και τόνισε ότι έχει γίνει η ταυτοποίηση των 77 από τα 80 άτομα, που βρέθηκαν κατά τις εκταφές στην Αφάνεια με σκοπό την ανεύρεση των αγνοουμένων της Άσσιας ενώ δύο από αυτούς δεν ταυτοποιήθηκαν ακόμα για τεχνικούς λόγους. Εξαιρετικά σημαντική λεπτομέρεια είναι ότι η κ. Κιουτσιούκ απέκρυψε ότι ταυτοποιήθηκαν στην πλειοψηφία τους μεμονωμένα μικρά οστά των θυμάτων.

Σιγή ιχθύος

Από τις 18/08/2020 αναμέναμε τις αντιδράσεις της δικής μας πλευράς στις επιτήδειες και πολιτικά κατευθυνόμενες δηλώσεις Κιουτσιούκ, υπήρξε όμως σιγή ιχθύος. Ενδεχομένως, οι «άμεσα ενδιαφερόμενες» αρχές ή και οργανώσεις να αφέθηκαν στις αγκάλες της θερινής ραστώνης.
Πάντως από το δικό μας αρχείο προκύπτει ότι μέχρι τις αρχές του έτους το κεφάλαιο των 80 της Άσσιας δεν είχε κλείσει για την κυβέρνηση καθώς στις 08/01/2020, ο Επίτροπος Προεδρίας Φ. Φωτίου, είχε συνάντηση με αντιπροσωπεία της Άσσιας, στην παρουσία του Ε/κ μέλους της ΔΕΑ, Λεωνίδα Παντελίδη, κατά την οποία διαβεβαίωσε ότι η Κυβέρνηση καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να διακριβωθεί η τύχη και του τελευταίου αγνοούμενου της κοινότητας με πειστικά και αποδεικτικά στοιχεία: «Όσον δε αφορά το μείζον πρόβλημα της σκόπιμης μετακίνησης των λειψάνων της πλειοψηφίας των αγνοουμένων της Άσσιας από την περιοχή Ορνίθι, αποφασίστηκαν ενέργειες που θα αναληφθούν άμεσα, τόσο εντός όσο και εκτός Κύπρου, για προώθηση λύσης του σοβαρού αυτού προβλήματος» κατά τον κ. Φωτίου. Ένα χρόνο πριν, μιλώντας στην ημερίδα με θέμα «Ανθρώπινα Δικαιώματα και Αγνοούμενοι της Κύπρου» (01/02/2019), ο κ. Φωτίου είχε πει σχετικά: «Μετακινήσεις δεν έχουν γίνει μόνο στην περίπτωση της Άσσιας αλλά και αλλού».

Εξέφρασε δε την εκτίμηση ότι μπορεί και η πλειοψηφία των 800 αγνοουμένων που αναζητούμε τώρα να έχουν μετακινηθεί. Επειδή με το ζήτημα των αγνοουμένων ασχολούμαστε επισταμένα πέραν των 25 ετών, αντιλαμβανόμαστε το ρόλο που διαδραματίζει ο καθένας, από τα κατά καιρούς μέλη της ΔΕΑ, μέχρι τους κρατικούς και υπηρεσιακούς αξιωματούχους και τις οργανώσεις συγγενών, θεωρούμε σκόπιμο χάριν της αλήθειας, να παραθέσουμε στοιχεία που εκτιμούμε ότι αποδεικνύουν, πως ο ρόλος που διαδραματίζει από το 2006 που ανέλαβε τη θέση του Τ/κ μέλους της ΔΕΑ, η Γκιουλντέν Πλουμέρ Κιουτσιούκ, δεν είναι -ως έπρεπε- η απροκατάληπτη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων αλλά είναι πρωτίστως η εντεταλμένη συγκάλυψη των εγκλημάτων πολέμου του στρατού εισβολής, υπηρετώντας την τουρκική προπαγάνδα ότι η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο για να φέρει την ειρήνη και να προστατέψει τους Τ/κ και φορτώνοντας συλλήβδην τα εγκλήματα σε παραστρατιωτικούς των δύο κοινοτήτων.
Τον Ιούνιο του 2018.

Με τίτλο, «Το τέλος του προγράμματος εκταφών αγνοουμένων», γράφαμε στις 17/06/2018, για τακτικές κινήσεις της κ. Κιουτσιούκ για υλοποίηση του στρατηγικού στόχου της Άγκυρας για κλείσιμο του προγράμματος εκταφών: Με τη λήξη του προγράμματος, υπερπηδείται το μέγα ζήτημα των, από μέρους της Τουρκίας, διαπραχθέντων εγκλημάτων πολέμου, τα οποία και διαγράφονται οριστικά. Μάλιστα, έχοντας στο χέρι την απόδειξη των διαπραχθέντων από Ε/Κ παραστρατιωτικούς εγκλημάτων σε Τόχνη, Μαράθα, Αλόα, Σανταλάρη, η Άγκυρα μπορεί να δικαιολογεί την πρόφασή της ότι εισέβαλε στο νησί για να σώσει τους Τ/Κ από γενοκτονία και να φέρει την ειρήνη, την ίδια ώρα που για κανένα δικό της έγκλημα πολέμου έχει αφήσει αποδείξεις καθώς αποδύθηκε σε συστηματική μετακίνηση λειψάνων από τους αρχικούς χώρους ταφής, από το 1995».

Τότε ήταν που έφτασε στην Κύπρο, βάσει απόφασης του Κογκρέσου των ΗΠΑ (19/10/1994), αποστολή υπό τον πρέσβη Ρόμπερτ Ντίλον ώστε να διερευνήσει την τύχη πέντε Αμερικανών πολιτών κυπριακής καταγωγής, των οποίων οι υποθέσεις είχαν υποβληθεί στη ΔΕΑ. Ένας εξ εκείνων ήταν ο 16χρονος Ανδρέας Κασάπης από την Άσσια. Μερικά από τα οστά του εντοπίσθηκαν κοντά στο χωριό Μόρα, αναγνωρίστηκαν με τη μέθοδο του DNA κι επεστράφησαν στην οικογένειά του για ταφή στις 22/06/1998. Διά το φόβο των Αμερικανών, ο κατοχικός στρατός έσπευσε στο Ορνίθι όπου ήταν ο ομαδικός τάφος των 80 Ασσιωτών, μεταξύ των οποίων και ενός ακόμη Αμερικανού υπηκόου, και με εκσκαφείς και φορτηγά μετακίνησε τα οστά. Ιδού τι έγραψε σχετικά το Μάρτιο του 2014 σε έκθεση που υπέβαλε στον Πρόεδρο Αναστασιάδη (όταν παραιτείτο από μέλος της ΔΕΑ εξαιτίας κυβερνητικής αδιαφορίας, υπονόμευσης της Κ.Δ. και υπόσκαψης της ΔΕΑ λόγω πολιτικών σκοπιμοτήτων) ο Πρέσβης ε.τ. σήμερα, Θεόφιλος Θεοφίλου:

«Στα μέσα περίπου της δεκαετίας του ΄90, ο τάφος τους (των Ασσιωτών) διαταράχθηκε και τα οστά τους μεταφέρθηκαν σε άλλο μέρος με στόχο την απόκρυψη του εγκλήματος.Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες και όλες τις ενδείξεις, επρόκειτο για καλά σχεδιασμένη και οργανωμένη επιχείρηση που έγινε με οδηγίες της Άγκυρας, στην οποία πήραν μέρος αρκετά άτομα που χρησιμοποίησαν μηχανήματα εκσκαφής και φορτηγά. Όταν το 2009 ύστερα από κάποιες πληροφορίες έγιναν ανασκαφές στο χώρο της αρχικής ταφής, βρέθηκαν εκεί μόνο τέσσερεις (4) ολοκληρωμένοι σκελετοί, τρεις (3) σχεδόν ολόκληροι σκελετοί και αριθμός ανακατωμένων και θρυμματισμένων οστών από υπολείμματα άλλων σκελετών.

Η συντριπτική πλειοψηφία των οστών δεν βρέθηκε και οι επτά προαναφερθέντες σκελετοί βρέθηκαν στην κατάσταση που περιγράφηκε επειδή ήταν σε λαγούμι όπου δεν έφτασε η «χούφτα» του σκαπτικού μηχανήματος. Παρά τα επανειλημμένα διαβήματά μας και τις εισηγήσεις μας για ανεύρεση και των υπόλοιπων οστών, η Τ/Κ Εκπρόσωπος μας ανέφερε συνεχώς ότι δεν γνωρίζουν πού μεταφέρθηκαν τα οστά, ότι δεν βρίσκουν άλλους μάρτυρες, ότι κάποιοι που πιθανόν να γνωρίζουν αρνούνται να μιλήσουν και διάφορα άλλα. [,,,] Σε συζητήσεις που είχαμε στη Δ.Ε.Α. για το θέμα αυτό επέμενε ότι πρέπει να προχωρήσουμε με την ταυτοποίηση των ανευρεθέντων οστών χωρίς να περιμένουμε άλλο, να τα παραδώσουμε στους συγγενείς τους και να κλείσουν οι σχετικοί φάκελοι».

Μόνο η ε/κ πλευρά άνοιξε ομαδικούς τάφους Τ/κ
Στη στήλη μας με τίτλο, «Το έγκλημα πίσω από τα εγκλήματα» (10/06/2018), θέσαμε την ουσία του ζητήματος: «Στην περίπτωσή μας, η ΚΔ άνοιξε όλους τους τάφους των άδικα δολοφονηθέντων Τ/Κ από Ε/Κ παραστρατιωτικούς και έδωσε και όλα τα στοιχεία που κατείχε για Τ/Κ αγνοούμενους, χωρίς την όποια συγκάλυψη. Η πλευρά της κ. Κιουτσιούκ προέβαλλε και προβάλλει προφάσεις περί «στρατιωτικών ζωνών» του στρατού κατοχής και «κλειστών περιοχών». Η Τουρκία, από την άλλη, στο πλαίσιο επιχείρησης συγκάλυψης μετακίνησε ομαδικούς τάφους, όπως των 80 Ασσιωτών ή και εξαφάνισε λείψανα από τεράστιους τάφους περισυλλογής, όπως αυτούς δίπλα από το ξενοδοχείο Celebrity,

Κορνόκηπου ενώ αρνείται να δώσει στοιχεία ακόμα και για άλλες γνωστές περιπτώσεις εγκλημάτων πολέμου, όπως επί παραδείγματι των 14 γυναικόπαιδων στο Σύσκληπο. Στόχος της Άγκυρας, που υλοποιείται κατά γράμμα από την κ. Κιουτσιούκ, είναι πλέον ο τερματισμός του προγράμματος εκταφών και βολεύεται θαυμάσια πίσω από την έλλειψη μαρτυριών. Η καθυστέρηση του προγράμματος εκταφών και ο επιδιωκόμενος τερματισμός του, όχι μόνο δεν υπηρετεί την ανθρωπιστική πτυχή του προβλήματος αλλά αποτελεί τον πολιτικό-στρατηγικό στόχο της Άγκυρας. Αν όμως η Τουρκία, σεβόμενη τα ανθρώπινα δικαιώματα των οικογενειών των αγνοουμένων, έδινε στοιχεία για τις μετακινήσεις τάφων και για τους μεγάλους ομαδικούς τάφους που προέκυψαν μετά από την περισυλλογή νεκρών στρατιωτών στα διάφορα πεδία μαχών, ο αριθμός των 800 αγνοουμένων που αναζητούμε θα μπορούσε σε διάστημα ακόμη και ενός έτους να εκμηδενιστεί. Διερωτώμαι ποια είναι η προσφορά της τουρκικής πλευράς, για σχεδόν μισό αιώνα στην επίλυση της τραγωδίας των αγνοουμένων. Μήπως η πρόσφατη «εισφορά» 100.000 δολαρίων της Τουρκίας στα ταμεία της ΔΕΑ;
 

Τι μας είπε η Γκιουλντέν Πλουμέρ Κιουτσιούκ
Τη συνάντησα στις 21/8/2017, κατόπιν δικής της πρωτοβουλίας, για να μου εξηγήσει τις θέσεις της, ύστερα από σειρά δικών μου ρεπορτάζ και άρθρων στην «Κ», για τους Ασσιώτες, στα οποία απηύθυνα ερωτήματα προς τον Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος είχε υποσχεθεί ότι θα λυνόταν το ζήτημα. Ωστόσο, οι Ασσιώτες «μετακινούνταν» από το Ορνίθι, στο Τέμπλος κι από κει στην Άσσια και μετά στο σκουπιδότοπο του Δικώμου, λες και δεν μιλούσαμε περί λειψάνων αλλά περί εκδρομικού ομίλου.

Απαντώντας σε ερώτησή μου για την μετακίνηση του τάφου, η κ. Κιουτσιούκ μου είπε: «Κάναμε πολλές έρευνες πάνω σε αυτή την περίπτωση και γνωρίζουμε σίγουρα ότι τη μετακίνηση των οστών δεν την έκαμε ο τουρκικός στρατός. Αν ρωτήσετε αν την έκαμαν οι τ/κ αρχές θα σας πω ότι δεν είμαι σίγουρη διότι ήταν ένα έγκλημα (η μετακίνηση) που έγινε τη δεκαετία του '90 και κανείς δεν μιλά γι' αυτό». Σε άλλη ερώτηση περί του χώρου μετακίνησης των οστών είπε: «Σύμφωνα όμως με τις πληροφορίες από τις έρευνες που έκαμε το Γραφείο μου αυτά τα οστά είτε ρίχτηκαν στη θάλασσα είτε καταστράφηκαν. Ίσως όμως και οι πληροφορίες αυτές να είναι λανθασμένες».

Τρεις μήνες μετά και ενώ ουδείς κατά την κ. Κιουτσιούκ μιλούσε για τη μετακίνηση διότι είναι έγκλημα, αιφνιδίως βρέθηκαν έξι μάρτυρες κι ένας τόπος ταφής στο σκουπιδότοπο του Δικώμου που θα είναι πολύ δύσκολο αν όχι αδύνατο να τον ανασκάψει κανείς, διότι για να αποκατασταθεί ο χώρος με κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετακινήθηκαν, σύμφωνα με όσα λέχθηκαν στους Ασσιώτες συγγενείς, τεράστιοι όγκοι σκουπιδιών και χώματος. Μια απόλυτα βολική συνταγή για κλείσιμο της υπόθεσης της Άσσιας σαν πιλοτική λύση για να κλείνουν οριστικά και όλες οι υποθέσεις μετακινήσεων ομαδικών τάφων. Αυτά τον Αύγουστο του 2017. Τώρα τον Αύγουστο του 2020, με δημόσια δήλωση της, που δεν διαψεύσθηκε ούτε από την ΚΔ ούτε από τη ΔΕΑ, η κ. Κιουτσιούκ κλείνει το κεφάλαιο Άσσια...