Μνήμη Άσσιας, πεσόντων και αγνοουμένων τιμή, 28.8.15

Δυο χρόνια με περνούσε, είπε ο θείος ο Νίκος, γέννημα του 1931, μα η σοβαρότητα της μορφής του και η λεβεντιά του, που την τόνιζε η στολή του εύελπη, με τα διακριτικά του και το ασημένιο ξίφος στο πλευρό του, τον έκαναν να φαντάζει μεγαλύτερος σε ηλικία και ήταν ένα σεβαστό από μικρούς και μεγάλους πρόσωπο στην Άσσια. Ο γιος του μαστρε-Φώτη, ο Χρήστος, ξεχώριζε στο χωριό. Τον κοιτάζαμε με θαυμασμό, όχι μόνο γιατί αποφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο με διάκριση, ούτε για το Σολώνειο βραβείο που πήρε στα Μαθηματικά, μα γιατί αυτός φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων και τιμημένος αξιωματικός μπορούσε να υπηρετεί την πατρίδα μας, την Κύπρο.

Στα επόμενα χρόνια η πορεία του στον Κυπριακό Στρατό ξεπέρασε τις προσδοκίες όλων μας. Παρά τη διάβρωση της Εθνικής μας Φρουράς από τη Χούντα των Αθηνών, ο ταγματάρχης κι έπειτα αντισυνταγματάρχης Χρήστος Φώτη παρέμεινε πιστός στα ιδεώδη που τάχθηκε να υπηρετήσει και δεν είχε καμιά ανάμιξη στο πραξικόπημα εναντίον του Προέδρου της Κύπρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, στις 15 Ιουλίου, 1974.  Στις 20 Ιουλίου, όταν οι Τούρκοι, με αφορμή το πραξικόπημα, εισέβαλαν στην Κύπρο, επικεφαλής του τάγματός του κλήθηκε να αποτρέψει τη μετατροπή του θήλακα της Λεύκας σε προγεφύρωμα των εισβολέων.  Μπαίνοντας στα Καζιβερά η οργανωμένη αντίσταση που αντιμετώπισαν έκανε τους στρατιώτες του να δειλιάσουν, και αυτός, χωρίς διόλου να διστάσει, μπήκε μπροστά. Οι στρατιώτες του αναθάρρησαν και ακολούθησαν, διεκπεραίωσαν  το έργο που τους ανατέθηκε, ανάγκασαν τους Τούρκους να παραδοθούν. Όμως ο επικεφαλής τους, ο αντισυνταγματάρχης Χρήστος Φώτη, πλήρωσε την τόλμη και τη γενναιότητά του με τη ζωή του. Το κύκνειο άσμα του δεν ήταν η μόνη ηρωική στιιγμή στη θητεία του στον στρατό της Κύπρου. Οι στρατιώτες του το βεβαιώνουν χωρίς καμιά επιφύλαξη.

Ο αντισυνταγματάρχης Χρήστος Φώτη, ο χωριανός μας, είναι ένας από τους υψηλότερα ιστάμενους ηρωικώς πεσόντες της Εθνικής Φρουράς κατά την αντίσταση στην εισβολή των Τούρκων το καλοκαίρι του 1974.  Δεν ήταν όμως ο μόνος πεσών από  το χωριό μας.  Έξι ακόμα παλικάρια της Άσσιας τίμησαν τη στολή του κύπριου στρατιώτη: Ο έφεδρος λοχίας Γιακουμή Αριστοκλής του Αντωνίου, που έπεσε στις 14 Αυγούστου, στην περιοχή Αγίου Παύλου, στη Λευκωσία. Ο έφεδρος στρατιώτης Ππασής Απόστολος του Γιακουμή, που έπεσε στις 15 Αυγούστου, στην περιοχή Λευκωσίας. Ο στρατιώτης Κυριάκου Σάββας του Αλέξανδρου, που έπεσε στις 20 Ιουλίου, στον Κοντεμένο. Η ασσιώτισσα μάνα του πήγε στον τόπο της θυσίας του και με τα ίδια της τα χέρια ξέθαψε το νεκρό κορμί του και το 'φερε στην Άσσια, όπου κηδεύτηκε και τάφηκε.  Ο στρατιώτης Φράγκου Φραγκόπουλος του Κώστα που υπέκυψε στις 30 Ιουλίου στο Νοσοκομείο Αμμοχώστου.  Στο προσκέφαλό του η ασσιώτισσα μάνα του τον έβλεπε με χαρά να αναρρώνει κι όμως ξαφνικά έσβησε.  Ο υποσμηνίας Βοσκού Αντώνης του Γεώργιου που κατέστη αγνοούμενος στις 14 Αυγούστου μετά από τις επιχειρήσεις εναντίον των Τούρκων στην περιοχή του αεροδρομίου της Τύμπου.  Ο έφεδρος στρατιώτης Χριστάκης Καλαποδάς που έπεσε μαχώμενος στην περιοχή Τράχωνα στις 23 Ιουλίου του 1974 και για χρόνια ήταν στη λίστα των αγνοουμένων ενώ είχε ταφεί μαζί με άλλους πεσόντες στο κοιμητήριο Λακατάμιας.

Όπως κάθε χρόνο και φέτος στις 28 Αυγούστου 2015, στην εκκλησία Αποστόλου Ανδρέα, στο Πλατύ Αγλαντζιάς, όπου φιλοξενείται η χρυσοποίκιλτη εικόνα του Τιμίου Προδρόμου της ομώνυμης εκκλησίας της Πάνω Ενορίας της Άσσιας, κατά τη διάρκεια του εσπερινού του πολιούχου Αγίου μας, και χοροστατούντος του Χωρεπισκόπου Μεσαορίας Γρηγόριου, ο Πολιτιστικός Σύνδεσμος «Η Άσσια» διοργανώνει το μνημόσυνο των πεσόντων, εκτελεσθέντων και τεθνεώτων Ασσιωτών, καθώς και δέηση για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων μας.  Στη συνέχεια, ακολουθεί, στη νότια αυλή της εκκλησίας, αντικατοχική εκδήλωση με τίτλο: Μνήμη Άσσιας, πεσόντων και αγνοουμένων τιμή, στην οποία θα τιμηθούν οι συγγενείς των ηρωικώς πεσόντων. Κύρια ομιλήτρια θα είναι η σύζυγος του αείμνηστου υποστράτηγου Χρήστου Φώτη, Κική Φώτη, που έρχεται για αυτό το σκοπό από την Ελλάδα.  Την εκδήλωση θα τιμήσει με την παρουσία του ο Υπουργός Άμυνας Χριστόφορος Φωκαΐδης και σε αυτή θα συμμετάσχει η Φιλαρμονική της Εθνικής Φρουράς και όλα τα σωματεία της Άσσιας.

Κωνσταντία Κούππα Παττίχη,
Αντιπρόεδρος του Πολιτιστικού Συνδέσμου «Η Άσσια»

Ομιλία της κα Κικής Φώτη στην εκδήλωση

Αγαπητοί προσκεκλημένοι, φίλοι και εκτιμητές της θυσίας του συζύγου μου Χρήστου Φώτη, σας ευχαριστώ που μου δίνετε απόψε τον λόγο και νιώθω μεγάλη τιμή που βρίσκομαι ανάμεσα σας και συμμετέχω στην τελετή κατά την οποία τιμούνται οι νεκροί και οι αγνοούμενοι της βασανισμένης  Άσσιας.

Λοχαγός ήδη ο Χρήστος στην Ελλάδα, το 1960 κλήθηκε μαζί με άλλους Κύπριους αξιωματικούς του Ελληνικού Στρατού για να οργανώσουν το Κυπριακό Στρατό.

Το Δεκέμβριο του 1963 ξεκινάει η Τουρκοκυπριακή ανταρσία, με μια συνεχή εναλλαγή βίαιων επεισοδίων και μαχών μέχρι τον Αύγουστο του 1964.

Ο Χρήστος την περίοδο αυτή αφιερώνεται στην πατρίδα, επικεφαλής του Τάγματος Εθελοντών πολεμά τους Τούρκους στην Πάφο, στον Πενταδάκτυλο, στην Ομορφίτα και στη Τυλληρία.

Το 1964 δημιουργείται για καλύτερη αντιμετώπιση των Τούρκων η Εθνική Φρουρά στην οποία εντάσσεται μαζί με όλους τους Έλληνες της Κύπρου που στελέχωναν τον Κυπριακό Στρατό.

Η κατάσταση σιγά -σιγά στην Κύπρο δυστυχώς αρχίζει να γίνεται και πάλι δύσκολη, κύριο πρόβλημα  αυτή την φορά η διχόνοια μεταξύ των Ελλήνων της Κύπρου, η οποία οδηγεί στο πραξικόπημα. Ο Χρήστος μένει αμέτοχος και αντίθετος. Βρίσκεται όμως σε μια κατάσταση πλήρους απογοήτευσης για αυτά που συμβαίνουν αλλά και ανησυχίας για το τι θα συμβεί στην Κύπρο στην συνέχεια, διαισθάνεται τον Τουρκικό κίνδυνο, ο οποίος δεν αργεί να έρθει.

Εκείνες τις δύσκολες μέρες ένιωσε τεράστια απογοήτευση για την κατάσταση λόγω του πραξικοπήματος και περίμενε την εισβολή των Τούρκων. Ταυτόχρονα όμως πήρε την απόφαση ότι θα πήγαινε μπροστά, θα πολεμούσε τους Τούρκους έστω και εάν ήξερε ότι αυτό είναι ματαιότητα και αυτό έπραξε, Διοικητής του 321 Τάγματος Επιστράτευσης έπεσε την 20 Ιουλίου 1974 στην περιοχή του χωρίου Καζιβερά επιτιθέμενος στην πρώτη γραμμή μαζί με τους εφέδρους που αποτελούσαν τους λόχους του Τάγματος του και προσπαθώντας να τους εμψυχώσει για να προχωρήσουν.

Στην συνέχεια τάφηκε στο νεκροταφείο της Μόρφου μαζί με δύο στρατιώτες του, αποκάτω ένας στρατιώτης από την Πάφο,  στην μέση ένας άγνωστος και από πάνω αυτός.

Ο Χρήστος με τις επιλογές του πέρασε στην αθανασία αψηφώντας τον θάνατο. Πολέμησε με νύχια και με δόντια, χωρίς κράνος, απογοητευμένος, λυπημένος από την προδοσία της πατρίδας του. Πήγε στη μάχη επιβεβαιώνοντας πως η ιστορία της Κύπρου δεν σταματά να γράφει σελίδες δόξας, τιμής και αυτοθυσίας.

Το καθήκον ήταν συνυφασμένο με την τιμή. Η αξιοπρέπεια, το ήθος, η ανιδιοτέλεια, η ανθρωπιά, η περηφάνια, η υπευθυνότητα ταυτίστηκαν με την θυσία του.

Για σένα  Χρήστο Φώτη η αγάπη για τους στρατιώτες σου ( για τα παιδιά σου όπως έλεγες ) η προσφορά της ζωής σου. Δεν άφησες επιλογές. Μας δίδαξες. Μας κάνει περήφανους ο αγώνας σου. Η προσφορά σου μας δεσμεύει, κληρονομία μας η θυσία σου.

Η σημερινή μας παρουσία, η δυνατότητα μας να πράττουμε ελεύθερα, να διεκδικούμε, να έχουμε πολιτικά οράματα, οφείλονται σε όλους που θυσιάστηκαν για την πατρίδα.

Βρισκόμαστε εδώ όχι για να αποδώσουμε ευθύνες για την τραγωδία της Κύπρου, τα διεθνή δικαστήρια έχουν βγάλει τις αποφάσεις. Η ιστορία έχει ήδη πάρει θέση και έχει δείξει τους ενόχους.

Από τα βάθη της καρδιάς μου ευχαριστώ τον αείμνηστο Πρόεδρο Τάσο Παπαδόπουλο και τον πρώην υπουργό Κώστα Παπακώστα, οι οποίοι το 2007, μετά από 33 χρόνια, χωρίς να ενδιαφερθεί κανείς μέχρι τότε, αναγνώρισαν την θυσία του Χρήστου και πέτυχαν την μεταθανάτια προαγωγή του σε Υποστράτηγο.

Παράλληλα εκφράζω τον σεβασμό και την συμπάθεια μου στις οικογένειες των νεκρών και των αγνοουμένων της Άσσιας, αλλά και όλης της Κύπρου.

Τελειώνοντας θα ήθελα να κλείσω με μια παράκληση προς την πολιτεία για εκταφή της σωρού του Χρίστου από το εγκαταλειμμένο σήμερα νεκροταφείο της Μόρφου και ταφής της αρχικά στον Τύμβο Μακεδονίτισσας στο κενοτάφιο που ήδη υπάρχει στο όνομα του και στην συνέχεια, ελπίζοντας στην σύντομή επιστροφή στην Άσσια, ταφής της στο κοιμητήριο της γενέτειρας του.

Σας ευχαριστώ

Πατήστε εδώ να δείτε φωτογραφίες από την εκδήλωση

Αντικατοχική Εκδήλωση Μνήμης και Τιμής Άσσια, Πεσόντες & Αγνοούμενοι 1974 (12-8-2015)