Αποχαιρετιστήρια Ομιλία του Κυριάκου Σιαμπτάνη, εγγονού του Ματθαίου Μιχαήλ

Πολυαγαπημένε μου παππού,

Ως ο πρώτος εγγονός σου, έχω σήμερα αναλάβει, να σου απευθύνω τον τελευταίο χαιρετισμό με καθυστέρηση 40 χρόνων...

Σε αποχαιρετώ λοιπόν εκ μέρους της  γιαγιάς μου και συζύγου σου Ελένης, εκ μέρους της μητέρας μου  Μηλίτσας, και των παιδιών σου  Μιχαλάκη, Κόκου, και Τασούλας που τόσα χρόνια περίμεναν να εξακριβωθεί η τύχη σου....

Σε αποχαιρετώ ακόμα εκ μέρους των νύφων και του γαμπρού σου, που προστέθηκαν στην οικογένεια μετά το χαμό σου και έτσι δεν είχαν την ευκαιρία να σε γνωρίσουν. 

Σε αποχαιρετώ τέλος εκ μέρους των αδελφιών μου που ήταν και τα μόνα εγγόνια που πρόλαβες να γνωρίσεις και να χαρείς έστω και για λίγο, και εκ μέρους των υπόλοιπων 10 εγγονιών και 17 δισέγγονών σου που με λύπη έλεγαν τόσα χρόνια ότι ο παππούς τους «είναι αγνοούμενος...».

Οι αναμνήσεις που έχω από εσένα δυστυχώς είναι ελάχιστες καθώς ήμουν μόλις 4 χρονών... Σε απροσδιόριστο χρόνο μπερδεύτηκαν με τις διηγήσεις των μεγαλύτερων και με τις εικόνες από τις φωτογραφίες που μας έφεραν συγγενείς από την Αυστραλία...

Συμμαζεύοντας τις λοιπόν έμαθα για σένα ότι γεννήθηκες το 1918 στο αγαπημένο σου χωριό την Άσσια, γονείς σου ο Μίσιελ και η Αναστού. Τα παιδικά σου χρόνια ήταν δύσκολα, γεμάτα στερήσεις και σκληρή δουλειά. Όμως οι δυσκολίες δε σου στάθηκαν εμπόδιο. Αντίθετα βοήθησαν στο να διαμορφώσεις ένα χαρακτήρα εργατικό και ευσεβή, με εμπιστοσύνη στη δύναμη του ανθρώπου και πίστη στην αγάπη του Θεού. Ασχολήθηκες με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία όπως συνήθιζαν οι κάτοικοι της Μεσαορίας, και αφιέρωνες πολύ χρόνο στην εκκλησία και στη θρησκεία, σεβόμενος την οικογενειακή σας παράδοση, αφού ο παππούς σου ήταν ιερέας.

Νυμφεύθηκες την γιαγιά μας Ελένη και μαζί αποκτήσατε 5 παιδιά, τον Μιχαλάκη, τη Μηλίτσα, τον Άντρο, τον Κόκο και την Τασούλα. Στους δύσκολους καιρούς που ζούσατε καταβάλατε κάθε προσπάθεια για να τα μεγαλώσετε και να τους μεταδώσετε τις αρχές και τις αξίες που σας χαρακτήριζαν και τους δύο.

Η αγάπη και η αφοσίωση που έδειχνες για την οικογένειά σου ήταν πραγματικά υποδειγματικές.

Οι θείοι και η θεία  μου θυμούνται ότι στο τραπέζι ο καθένας είχε τη δική του θέση.  Η γιαγιά μου έλεγε πως όταν έφερνες στο σπίτι φρούτα «πρωτοφανούσιμα» της ζητούσες να τα πλύνει και να τα μοιράσει ίσα στο πιάτο του κάθε παιδιού. Ότι ώρα ήθελε ο καθένας μπορούσε να πάρει το μερίδιό του αλλά όχι των άλλων.

Ο θείος μου ο Μιχαλάκης θυμάται χαρακτηριστικά πως όταν καθόσουν στο τραπέζι προτού ξεκινήσετε να τρώτε πάντοτε ρωτούσες «Φαΐν της μάνας μου επήρετε της;».  Η οικογένεια, τα παιδιά σου και οι γονείς σου ήταν για σένα πάντοτε προτεραιότητα. Αλήθεια πόσο δύσκολη ήταν η απόφαση να μείνεις πίσω και να τους αφήσεις να φύγουν μόνοι;

Με πολλή χαρά δέχτηκες νωρίς στην οικογένεια τον πατέρα μου Κώστα, όταν αρραβωνιάσατε τη μητέρα μου μαζί του. Ακόμα μεγαλύτερη ήταν η χαρά σου όταν γεννήθηκα και χάρηκες για πρώτη φορά εγγόνι. Δύο χρόνια αργότερα γεννήθηκε και η αδελφή μου η Χριστιάνα και τότε η χαρά σας με τη γιαγιά ήταν διπλή.  Στο καθημερινό σας πρόγραμμα προστέθηκε η επίσκεψη στο σπίτι μας και αργότερα η βόλτα με το κάρο, η επίσκεψη στα ζώα, τα παιχνίδια στον ηλιακό του σπιτιού... Οι θείοι μου λένε πως ποτέ δε σε θυμούνταν να έπαιζες μαζί τους όταν ήταν παιδιά, όμως μαζί μας έπαιζες πολλά παιχνίδια και χαιρόσουν...

Η αγάπη και η χαρά των εγγονιών γέμιζαν όμορφα τις μέρες σας.... Λίγες μέρες πριν το κακό στις 26 Ιουνίου 1974 γεννήθηκε και ο μικρότερος μου αδελφός ο Ματθαίος και έστω και για λίγες μέρες χαρήκατε με τον ερχομό του τρίτου εγγονιού....

Ακολούθησαν οι 15 και οι 20 Ιουλίου με τα τρομερά γεγονότα και τις τραγικές συνέπειες.... Κανένας όμως στο χωριό μας δεν μπορούσε να σκεφτεί  και να υπολογίσει ότι θα ακολουθούσε και η δεύτερη εισβολή...

Στις 14 Αυγούστου γύρω στις 10 το πρωί, επισκέφτηκες το σπίτι μας στην κάτω γειτονιά για να μας δεις να μας φέρεις γάλα και να ρωτήσεις τη μητέρα μου αν χρειαζόταν καμιά βοήθεια. Είχες την έγνοια της γιατί ο πατέρας μου ήταν στο στρατό και αυτή ήταν μόνη στο σπίτι με μας...

Τη συμβούλεψες να μένει μέσα στο σπίτι και να μη μας αφήνει να βγαίνουμε έξω γιατί υπήρχε κίνδυνος από τα αεροπλάνα που περνούσαν... Η μητέρα μου σου είπε να μην έχεις έγνοια γιατί τα αεροπλάνα ακούγονταν από μακριά και εσύ της εξήγησες ότι θα έφευγες για να πας στο σπίτι σου στην πάνω γειτονιά, να κάνεις τις δουλειές σου και να έρθει κοντά μας η γιαγιά να τη βοηθά? Αποχαιρετιστήκατε αλλά κανένας από τους δυο δεν υπολόγιζε ότι θα ήταν και η τελευταία φορά που βρισκόσασταν....

Επιστρέφοντας στο σπίτι ήρθαν και σας βρήκαν χωριανοί μας στρατιώτες, και η γιαγιά καθυστέρησε να φύγει γιατί έμεινε να τους δώσει νερό και φαγητό. Όταν βγήκε δεν πρόλαβε να πάει μέχρι το επόμενο στρίψιμο και ένας χωριανός της φώναξε να γυρίσει πίσω γιατί οι Τούρκοι είχαν μπει στο χωριό... Έτρεξε πίσω  στο σπίτι φώναξε στους υπόλοιπους και ετοιμάστηκαν βιαστικά όλοι για να φύγουν... Σε παρακάλεσε επανειλημμένα για να έρθεις μαζί τους αλλά εσύ ήσουν σίγουρος ότι κανένας δε θα σε πειράξει, εξάλλου τα ζώα και τα χωράφια σου θα χρειάζονταν κάποιον να τα φροντίζει....

Έμεινες λοιπόν πίσω ενώ όλα τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας έφυγαν για να γλιτώσουν... Κανένας δεν νομίζω να φαντάστηκε τι θα ακολουθούσε... Σου φάνηκε τότε τόσο φυσικό να μείνεις στον τόπο σου...

Έχουμε μαρτυρίες ότι μέχρι τις 17 του Αυγούστου ήσουν στο χωριό μας στο σπίτι σου, και ότι οι Τούρκοι είχαν πάρει τα ζώα σου, έτσι εσύ δεν είχες πια να τα φροντίζεις...

Μάθαμε ακόμα ότι μεταφέρθηκες με πολλούς άλλους συγχωριανούς μας στο Γκαράζ Παυλίδη στη Λευκωσία, και ότι σύμφωνα με τις οδηγίες του αξιωματικού εκεί  διατάχτηκαν να σας επιστρέψουν στο χωριό σας αφού ήσασταν μεγάλοι σε ηλικία...

Από τότε και μετά δε μάθαμε τίποτα άλλο... Η ιστορία σου σταμάτησε εκεί... Και μεις δηλώναμε πως είσαι «αγνοούμενος»... πόσος πόνος κρυβόταν σε αυτή τη λέξη...

Ανεξίτηλα χαραγμένες στο μυαλό και στην καρδιά μου έχουν μείνει οι  εικόνες από τις ανταλλαγές των αιχμαλώτων. Θυμάμαι την αγωνία με την οποία αντικρίζαμε όλοι οι συγγενείς το λεωφορείο και κοιτάζαμε στο κάθε παράθυρο ελπίζοντας ότι από κάπου θα ξεπρόβαλλες... Θυμάμαι ακόμα την απογοήτευση κάθε φορά που το λεωφορείο άδειαζε και εσύ δεν ήσουν εκεί... θυμάμαι ακόμα την ελπίδα ότι θα ήσουν στην επόμενη ανταλλαγή... την πίστη της γιαγιάς μου ακόμα και  λίγα χρόνια πριν ότι θα γυρίσεις...

Σιγά σιγά οι μέρες έγιναν χρόνια. Πολλά χρόνια βαριά και ασήκωτα... Σχεδόν σαράντα...

Δεν νομίζω να πέρασε μέρα από τότε που η γιαγιά μου να μην προσευχηθεί  για σένα... Σήκωσε μόνη της όλο το βάρος της απουσίας σου... Κράτησε γερά τα ηνία της οικογένειας και συνέχισε επάξια το έργο που μαζί ξεκινήσατε... Μεγάλωσε μόνη της τα παιδιά της και αξιώθηκε να τα παντρέψει όλα και να χαρεί τα εγγόνια και τα δισέγγονα που εσύ δε χάρηκες. Η πορεία δεν ήταν καθόλου εύκολη και  οι δυσκολίες ήταν πολλές...όμως τα κατάφερε να είναι σήμερα περιτριγυρισμένη από εμάς και την αγάπη μας...

Μόλις την περασμένη εβδομάδα οι υπεύθυνοι της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων επικοινώνησαν μαζί μας, για να μας ανακοινώσουν το αναμενόμενο πια... ότι τα λείψανά σου ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του D.N.A.... Τα συναισθήματα ανάμικτα και μπερδεμένα... οι λέξεις φτωχές να περιγράψουν τις στιγμές... Οι εικόνες σκληρές θα μας συνοδεύουν μια ζωή...

Θα θέλαμε παρόλο τον πόνο και τη συγκίνησή μας, να εκφράσουμε και δημόσια τις ευχαριστίες μας στους ανθρώπους της Δ.Ε.Α.. Η αντιμετώπισή τους ήταν άψογη και ο επαγγελματισμός τους υποδειγματικός. Χάριν στις δικές τους ενέργειες, καταφέραμε να είμαστε εμείς σήμερα εδώ και αναγνωρίζοντάς το θα θέλαμε να τους ευχαριστήσουμε θερμά και να τους ευχηθούμε καλή δύναμη στο πραγματικά δύσκολο έργο που επιτελούν...

Η ιστορία λοιπόν φτάνει σήμερα στο τέλος της...

Κηδεύουμε σήμερα, 40 χρόνια μετά τα οστά και όχι τη σορό του παππού μου. Τα οστά ενός άντρα που φονεύτηκε στα 56 του χρόνια, και κατά ένα τραγικό τρόπο, νιώθουμε τυχεροί που καταφέραμε να έχουμε  τουλάχιστον αυτά... Τα ερωτήματα πολλά και σκληρά θα  μας βασανίζουν ίσως για πάντα. Οι απαντήσεις λίγες και αποστομοτικές... Γιατί;  Πώς; Ποιοι; Τι έγινε και οδηγηθήκαν σε αυτό το μαρτυρικό θάνατο που ομολογούν τα οστά τους; Οι αφηγήσεις και οι μαρτυρίες γύρω από τα γεγονότα του θανάτου τους μπερδεμένα και αμφιλεγόμενα...

Δε γνωρίζω αν κάποια στιγμή θα πάρουμε απαντήσεις στα ερωτήματα μας, αν είναι αυτό  πλέον εφικτό. Δε γνωρίζω αν θα αποδοθεί κάποτε δικαιοσύνη όπως αρμόζει στις σύγχρονες κοινωνίες...

Γνωρίζω όμως ότι αξίζει να τιμήσουμε αυτό τον άνθρωπο όχι απλά ως παππού και συγγενή αλλά και ως  ένα σύμβολο αντίστασης...

Η ενσυνείδητη απόφασή του να μείνει και να υπερασπιστεί με κίνδυνο την ίδια του τη ζωή όλα όσα ο ίδιος με τον ιδρώτα του έκτισε και κέρδισε ήταν η δική του αντίσταση... Αν αποφάσιζαν και άλλοι να αντισταθούν ο καθένας με το δικό του τρόπο εκείνες τις μέρες της προδοσίας και του μαρτυρίου, τότε ίσως σήμερα να ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα στην Κύπρο μας... Οι αρχές και τα ιδανικά του παππού μου δεν του επέτρεψαν να φύγει και να εγκαταλείψει τη γη του, το σπίτι του τους κόπους του...

Αγαπημένε μου παππού, σήμερα που μπορώ επιτέλους να σε αποχαιρετήσω, θα ήθελα να ξέρεις πως εγώ όλοι μας, τα παιδιά,  τα εγγόνια και τα δισέγγονά σου, είμαστε πολύ περήφανοι για σένα...

Εκ μέρους όλων μας σε διαβεβαιώνω ότι θα φροντίσουμε να διατηρήσουμε ως σημείο αναφοράς στη ζωή μας και στη ζωή των παιδιών μας τα γεγονότα του 1974, όπως άλλωστε έκαναν και οι δικοί μας γονείς.

Σου υποσχόμαστε ακόμα να μεταδώσουμε στα παιδιά μας την αγάπη μας για το χωριό μας την Άσσια, και την ελπίδα για επιστροφή, ώστε και εκείνα να τις μεταδώσουν στα δικά τους παιδιά όταν θα έρθει η ώρα.

Είμαστε σίγουροι ότι αυτό θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο για σένα αλλά και για όλους τους άλλους που χάθηκαν εκείνες τις μέρες...

Η μνήμη σου θα είναι άσβεστη για πάντα στο μυαλό και στην καρδιά μας...

Μπορείς πια να ξεκουραστείς παππού μας, ήσυχος,  με τις ευλογίες της εκκλησίας που τόσο εκτιμούσες... οι Θερμοπύλες που φύλαγες τόσα χρόνια είναι πια δικό μας χρέος...

Αιωνία σου η μνήμη

Πατήστε εδώ για να δείτε τις φωτογραφίες από την κηδεία του Ματθαίου Μιχαήλ

Καταχωρημένα άρθρα που αφορούν τον Ματθαίο Μιχαήλ:

1. Ο Ματθαίος έμεινε πίσω στην Άσσια του...

2. Κηδεία του Αγνοούμενου της Τουρκικής Εισβολής Ματθαίου Μιχαήλ (15-5-2014)

3. Μαζική Δολοφονία 70 Αμάχων (Ασσιωτών και Άλλων) στο Ορνίθι

4. Ψάχνοντας τα Χαμένα Οστά των Αγνοουμένων της Άσσιας

5. Ορνίθι - Ο τόπος του Τουρκικού εγκλήματος εναντίων των 70 αμάχων αγνοουμένων της Άσσιας

6. Οι χαμένες ψυχές της Μεσαορίας