Ομιλία Κοινοτάρχη Άσσιας Γεώργιου Ιωάννου

Εξοχότατε Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Πανιερώτατε Μητροπολίτη Κωνσταντίας
Έντιμη Κυρία Επίτροπε Ανθρωπιστικών Θεμάτων
Τιμημένοι Αξιωματικοί της Εθνικής Φρουράς και της Αστυνομίας
Σεβαστό Ιερατείο
Έντιμε κύριε Περιφεριάρχη Λευκωσίας
Έντιμοι Κύριοι Έπαρχοι
Αγαπητοί Φίλοι Δημάρχοι
Αγαπητοί φίλοι Πρόεδροι των Κοινοτήτων
Εκλεκτοί Προσκεκλημένοι, Εκπρόσωποι Κομμάτων, Οργανώσεων και Σωματείων
Φίλες και φίλοι,

Είναι με ανάμεικτα συναισθήματα και βαθιά συγκίνηση που βρισκόμαστε σήμερα σε αυτόν τον ιερό χώρο για να εκπληρώσουμε ένα οφειλόμενο χρέος προς τους ηρωομάρτυρές μας.

Εκείνο τον Αύγουστο θα τον κουβαλούμε ματωμένο βόλι στην καρδιά μας, πληγή αγιάτρευτη από τα κτυπήματα της προδοσίας , της βαρβαρότητας, και της πολιτισμένης αδιαφορίας και αναλγησίας.

Θλιβερό προνόμιο για την Άσσια αποτελεί το γεγονός ότι έχει χάσει τα πιο πολλά παιδιά της από κάθε άλλο μέρος της Κύπρου. Άνθρωποι του μόχθου και του τίμιου αγώνα, άνθρωποι που με κόπο και ιδρώτα έκτισαν την Άσσια, αποτέλεσαν εύκολα λάφυρα του βάρβαρου εισβολέα οι οποίοι αρπάχτηκαν από τις αγκάλες των προσφιλών τους, και εξαφανίστηκαν χωρίς οι εισβολείς να έχουν δώσει από τότε καμία εξήγηση.

Ήταν οι πατεράδες, τα αδέλφια, οι παππούδες μας, τα παιδιά μας. Ασσιώτες, οι τιμημένες μορφές των αγνοουμένων μας αυτές οι μορφές που τις βλέπουμε αποτυπωμένες στ άψυχα φωτογραφικά χαρτόνια πρέπει να είναι για μας φωνές ζωντανές, φωνές συναγερμού ψυχής, φωνές που να κρατούν ακοίμητη τη συνείδηση και άσβεστη τη φλόγα του χρέους. Οι νεκροί και οι αγνοούμενοι μας το δικαιούνται. Έχουμε να επιτελέσουμε ύψιστο καθήκον και οφειλόμενο χρέος προς αυτούς.

Η Κοινότητα Άσσιας δεν ξεχνά τα εγκλήματα πολέμου της Τουρκίας σε βάρος των πολιτών της και με την Επιτροπή Άγνοουμένων Ασσιας διεκδικεί τα αναφαίρετα δικαιώματα των θυμάτων και των οικογενειών τους. Απαιτεί σεβασμό στον χειρισμό του θέματος και ζητά πειστικές απαντήσεις για τις διαδικασίες προς διακρίβωση της τύχης καθενός από αυτούς.

Ταυτόχρονα, καλούμε τις αρμόδιες αρχές να επιταχύνουν τις διαδικασίες για πλήρη διαλεύκανση της μεταφοράς των λείψανων στο σκουπιδότοπο του Δικώμου.

Πέρασαν 50 χρόνια πέτρινα, 50 πυρωμένα καρφιά στις καρδιές μας, και ακόμα περιμένουμε απαντήσεις. Δυστυχώς ο χρόνος περνά και θα φτάσουμε στο θλιβερό αποτέλεσμα να μην υπάρχουν συγγενείς να αναζητούν τα λείψανα των ιερομαρτύρων τους.

Αυτό το μνημείο θα είναι παντοτινό σύμβολο αγωνιστικότητας της Άσσιας, για να θυμίζει και να διαλαλεί σε όλους εμάς, αλλά και στις επόμενες γενεές τα λάθη και την προδοσία που συντελέστηκε στο νησί μας.

Το Κοινοτικό Συμβούλιο αισθάνεται την ανάγκη να εκφράσει τα συγχαρητήρια και τις θερμές ευχαριστίες προς την ομάδα των δημιουργών του μνημείου και να τους διαβεβαιώσει ότι η Άσσια είναι περήφανη για τα παιδιά της, που αφιλοκερδώς και με ενθουσιασμό μας παρέδωσαν αυτό το εμπνευσμένο έργο.

Αρχιτέκτονας Γεώργιος Πίττας και η συμβουλευτική ομάδα Γιαννάκης Πελεκάνος, Πέτρος Ζωγράφος Ιάκωβος Πίττας, Προκόπης Παττίχης.

Ευχαριστούμε θερμά την Πολιτεία για την διαχρονική στήριξη, τον Εθνικό Άσσιας, τον Πολιτιστικό Σύνδεσμο Άσσιας, και τον Δήμο Στροβόλου για την άψογη συνεργασία τους, καθώς επίσης το ελεκτικό γραφείο Ανδρέα Παπαδημήτρη και τους Παναγιώτη Καλλη, Μιχαήλ Πάκκο, Δήμο Θεοφάνους και την Αθηνούλλα Ιωάννου για την ευγενή προσφορά τους.

Τέλος, θέλω να ευχαριστήσω όλους εσάς τους Ασσιώτες και φίλους της Άσσιας για την διαχρονική προσφορά σας, έτσι ώστε ένα οφειλόμενο χρέος προς τους Ηρωομάρτυρές μας να γίνει πραγματικότητα.

Με ιδιαίτερη συγκίνηση ανακοινώνω ότι αυτή εκδήλωση αποτελεί το κύκνειο άσμα του Κοινοτικού Συμβουλίου του οποίου είμαι Πρόεδρος τα τελευταία 34 χρόνια. Η θητεία μου σε αυτό τον ρόλο συνιστά τεράστια τιμή και με γεμίζει με βαθιά ικανοποίηση. Κατά την διάρκεια αυτων των ετών, πετύχαμε σημαντικά έργα μαζί, που αφορούσαν την σύσφιξη των σχέσεων των μελών της Κοινότητας μας, την Κοινωνική προσφορά και την εξακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων. Καθώς αποσύρομαι από αυτή την θέση είμαι βέβαιος για τα ικανά χέρια των διαδόχων μας υπό την ηγεσία το φίλου Χριστόφορου Σκαρπάρη, οι οποίοι θα συνεχίσουν το οράμα και τις πρωτοβουλίες που έχουμε εργαστεί σκληρά για να εδραιώσουμε. Εκφράζω τις θερμές ευχαριστίες σε όλους εσάς που με στηρίξατε κατά την διάρκεια της πολυετούς θητείας μου. Η αφοσίωση και η σύνεργασια σας ήταν ανεκτίμητες και προσδοκώ τα επιτυχή βήματα υπό την νεα ηγεσία.

Η Άσσια μας περιμένει. Οι ψυχές των αδικοχαμένων μας το απαιτούν. Ας φανούμε αντάξιοι της καταγωγής μας. Σας ευχαριστώ.

Γεώργιος Ιωάννου
Κοινοτάρχης Άσσιας

30 Ιουνίου 2024

Ομιλία Αρχιτέκτονα του Μνημείου Γεώργιου Πίττα

Εξοχότατε Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας, εκλεκτοί προσκεκλημένοι, αγαπητοί συγχωριανοί, κυρίες και κύριοι. Θα ήθελα και εγώ με την σειρά μου να σας καλωσορίσω στα εγκαίνια του Μνημείου Πεσόντων και Αγνοουμένων Άσσιας.

Όταν ανέλαβα τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του Μνημείου, το έκανα όχι μόνο ως αρχιτέκτονας, αλλά και ως περήφανος Ασσιώτης, μέλος μιας οικογένειας που επηρεάστηκε έντονα από τα γεγονότα του 1974. Είμαι εγγονός αγνοούμενου, του Γιωρκή Φορή και γιος αιχμάλωτου πολέμου, του Αντρέα Πήττα του Νικολό και της Αγάθης.   Το Μνημείο Πεσόντων και Αγνοουμένων Άσσιας δημιουργείται μέσα από την βαθιά ανάγκη που νοιώθουμε να τιμήσουμε τη μνήμη των πεσόντων του χωριού μας κατά το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, αλλά και να διατηρήσουμε ζωντανή την φλόγα του καθημερινού αγώνα για εξακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων μας.

Λόγω του σχήματος του τεμαχίου και του χώρου που μας παραχωρήθηκε για την ανέγερση του Μνημείου, αυτό αναπτύσσεται σε δύο ευδιάκριτες ενότητες. Δημιουργείται το κεντρικό κυκλικό τμήμα το οποίο εκτείνεται σε κάθετο άξονα από τον δρόμο, και αποτελεί το πρωτεύων στοιχείο του Μνημείου, ενώ στις δύο πλευρές του τοποθετούνται σε οριζόντιο άξονα τα "φτερά", δηλαδή οι διάδρομοι, τα οποία όχι μόνο πλαισιώνουν το κεντρικό τμήμα, αλλά δημιουργούν μια συνεχόμενη γραμμική οντότητα για το μνημείο. Σε συνολικό μήκος το Μνημείο ξεπερνά τα τριάντα μέτρα, ενώ το κεντρικό τμήμα ορθώνεται σε ύψος πέραν των πέντε μέτρων.

Το κεντρικό τμήμα του Μνημείου αποτελείται από δύο κάθετους κυρτούς όγκους, αφηρημένους σε σχήμα, οι οποίοι συγκλίνουν ο ένας προς τον άλλο και μοιάζουν να θέλουν να ενωθούν στα ψηλότερα τους σημεία. Εξωτερικά δημιουργούν την εντύπωση του σχήματος μιας φλόγας. Αυτό το σχήμα παραπέμπει στο συμβολισμό της άσβεστης φλόγας προς τιμή των πεσόντων και των αγνοουμένων μας. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των κυρτών όγκων αλλά και του υπόλοιπου μνημείου είναι λιτά και αυστηρά σε εμφάνιση. Η εξωτερική επιφάνεια από μπετόν και το μέγεθος των δύο κεντρικών όγκων δημιουργεί την αίσθηση ενός ιερού χώρου και προστάζει σεβασμό. Το ίδιο υλικό συνεχίζει και στο εσωτερικό μέρος των όγκων, όπου δημιουργείται το σημαντικότερο σημείο του Μνημείου, αφού εκεί τοποθετούνται οι φωτογραφίες και τα ονόματα των πεσόντων και αγνοουμένων του χωριού μας, καθώς και η ηλικία τους κατά το 1974. Στο κέντρο των κυρτών όγκων τοποθετείται μια πραγματική άσβεστη φλόγα που θα ανάβει πάντα ως υπόσχεση της συνέχισης του αγώνα μας.

Στις δύο πλευρές του κεντρικού τμήματος δημιουργούνται διάδρομοι, διάσπαρτοι με ανθρωπόμορφες κατασκευές. Αυτά τα αγάλματα από λευκό μάρμαρο ορθώνονται σε διαφορετικά ύψη, υπενθυμίζοντάς μας ότι στους αγνοούμενους μας περιλαμβάνονται άνθρωποι διαφόρων ηλικιών, από μικρά παιδιά μέχρι ηλικιωμένοι. Οι ανθρωπόμορφες φιγούρες φαίνονται να βαδίζουν προς την "φλόγα". Σκοπός είναι να δημιουργηθεί ο συμβολισμός της πορείας των πεσόντων μας προς την αθανασία, αλλά και ένας δεύτερος συμβολισμός, αυτός των αγνοουμένων μας που στην πλειοψηφία τους οδηγήθηκαν σε πηγάδια στο Ορνίθι όπου εκτελέστηκαν. Σε αυτό τον δεύτερο συμβολισμό, το κεντρικό σημείο παίρνει άλλη διάσταση, παραπέμποντας στον χώρο εκτέλεσης των πλείστων αγνοουμένων μας. Η επιφάνεια του πατώματος των δύο διαδρόμων διακόπτεται σε διάφορα σημεία με τομές στο υλικό, δυσκολεύοντας συμβολικά την πορεία σε αυτούς, για να τονίσει τις κακουχίες στις οποίες υποβλήθηκαν αυτοί οι άνθρωποι και για να συμβολίσει το απότομο και τραγικό τέλος των πεσόντων. Τέλος, η ακτινωτή επιφάνεια του πατώματος του κεντρικού τμήματος, προεκτείνει νοητά το φώς της αιώνιας φλόγας.

Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω το Κοινοτικό Συμβούλιο Άσσιας και όλους τους συνεργάτες μου σε αυτό το έργο, που εργάστηκαν άοκνα μέχρι την ολοκλήρωσή του.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Γεώργιος Πίττας
Αρχιτέκτονας Μνημείου

Νυχτερινή απεικόνιση του Μνημείου μετά την τελετή εγκαινίων

φωτογραφίες από τα εγκαίνια