Γεωργοκτηνοτρόφος

Εκτός από τους κτηνοτρόφους, που ήταν κατά κανόνα βοσκοί, αναπτυσσόταν σε κάποιο βαθμό και η γεωργοκτηνοτροφία.  Επειδή το εισόδημα των γεωργών από τη γεωργία ήταν περιορισμένο και δεν αρκούσε ούτε για την ικανοποίηση των βασικών αναγκών της οικογένειάς τους, ασχολούνταν και με την εκτροφή ζώων ή πουλερικών.  Δυο άλλοι λόγοι για την εκτροφή ζώων και πουλερικών ήταν η μεγάλη ευρυχωρία των αγροτικών υποστατικών (αυλή, μάντρα) και η ανέξοδη διατροφή τους.  Δεν αγόραζαν τότε ζωοτροφές αλλά είχαν άφθονα χόρτα και ποικιλία σπόρων.  Όπως συνήθιζαν να λένε, «αυτά μεγάλωναν μόνα τους».

Βασικός στόχος της εκτροφής ζώων και πουλερικών ήταν η ικανοποίηση οικογενειακών αναγκών σε είδος, δηλ. διατροφής, και όχι η πώληση για εξασφάλιση χρηματικού εισοδήματος.

Κάθε οικογένεια μεγάλωνε ένα χοίρο, που τον έσφαζαν συνήθως τους μήνες Οκτώβρη- Νοέμβρη και έκαμνε λουκάνικα και «παστά».  Έλιωναν επίσης το λίπος και το χρησιμοποιούσαν για μαγείρεμα ή και για να αλείφουν το ψωμί των παιδιών το χειμώνα.  Ό,τι απέμενε μετά το λιώσιμο του λίπους («τιτσιρίες») το έτρωγαν τα παιδιά ή ζύμωναν με αλεύρι και έκαμναν τις «τιτσιροπούλλες» που τις έψηναν στο φούρνο.  Μεγάλωναν επίσης στις αυλές τους κότες, κουνέλια και περιστέρια, που τα χρησιμοποιούσαν για να μην αγοράζουν κρέας ή τα αντάλλασσαν με είδη που χρειάζονταν, π.χ. υφάσματα, μαγειρικά σκεύη, κ.α.

Οικοτεχνία - Βιοτεχνία

Η οικοτεχνία αποτελούσε επίσης μέρος της ασχολίας των κατοίκων και συμπλήρωμα του οικογενειακού προϋπολογισμού.  Οι γυναίκες ασχολούνταν συνήθως με το μπλέξιμο των μάλλινων για τα μέλη της οικογένειας και με το κέντημα και γενικά την ετοιμασία της προίκας των θυγατέρων.

Άλλο είδος οικοτεχνίας αποτελούσε το ράψιμο.  Αρκετές γυναίκες ήξεραν να ράβουν και έτσι εξοικονομούσαν ό,τι θα πλήρωναν σε ξένους, για να τους ράψουν τα ενδύματά τους.  Το ράψιμο, όχι σαν επάγγελμα αλλά, σαν «χόμπι», ήταν κάτι το ιδιαίτερο για τις γυναίκες, που μπορεί να παρομοιάσει κάποιος με τα Γαλλικά ή το πιάνο των κοριτσιών των αστικών οικογενειών.  Σε αρκετές οικογένειες οι γυναίκες ασχολούνταν με την υφαντουργική, είχαν δηλ. δικό τους αργαλειό (βούφα) και ύφαιναν είδη προίκας, είτε για την οικογένεια είτε για πώληση.

Για σκοπούς ταξινομήσεως εντάσσουμε εδώ διάφορες περιστασιακές ασχολίες των γυναικών που απέβλεπαν στην παραγωγή προϊόντων πρώτης ποιότητας όπως είναι τραχανάς, μακαρόνια του χωριού, χαλούμια, πουργούρι, παστά και λουκάνικα, βούτυρο γάλακτος, κ.α.  Η κατασκευή αυτών των προϊόντων έδειχνε οικογένεια με ψηλό βιοτικό επίπεδο και κύρος και αξιοπρέπεια μέσα στο χωριό.

Το κόψιμο του τραχανά γινόταν συνήθως μέσα στους μήνες Αύγουστο - Σεπτέμβριο.  Πρώτη ύλη ήταν το ξινό γάλα, που φυλαγόταν μέρα με τη μέρα σε ειδικές αλειφτές κούζες, και σιτάρι αλεσμένο.  Το έβαζαν μέχρι να ψηθεί και να σχηματίσει ειδικό πολτό.  Η οικοκυρά καλούσε για βοήθεια στην εργασία αυτή συγγένισσες ή γειτόνισσές της και συνήθως ανέβαιναν στο δώμα το βράδυ και εργάζονταν μέχρι τα μεσάνυχτα.  Τα μακαρόνια με το χέρι ετοιμάζονταν συνήθως Κυριακή που υπήρχε αρκετός ελεύθερος χρόνος και ψήνονταν μέσα σε ζουμί κότας βραστής.  Η πρώτη ύλη γι' αυτό τον σκοπό ήταν σιταρένιο αλεύρι, ζυμωμένο ειδικά γι' αυτό το σκοπό.

Το πουργούρι γινόταν από σιτάρι καλής ποιότητας, που το έψηναν μέσα στο «χαρτζί» και το άπλωθαν στον ήλιο για μέρες για να ξεράνει.  Μετά το έπαιρναν στο μύλο του χωριού κι το άλεθαν ή το άλεθαν στο σπίτι με το χερόμυλο.  Στη συνέχεια το «ποτίφιζαν», δηλ. χώριζαν με τη βοήθεια του αέρα τη φλούδα από τον καρπό, και το φύλαγαν σε χώρους που δεν επηρεάζονταν από την υγρασία και τα έντομα, για να το χρησιμοποιούν όλο το χρόνο.

Τα χαλούμια κακατσκευάζονταν σε πολλά σπίτια που είτε είχαν δικό τους γάλα είτε το αγόραζαν από το γαλατά.  Η κατασκευή των χαλουμιών ήταν και περίπλοκη εργασία και χρειαζόταν και τέχνη για να πετύχουν.  Συνήθως για το βράσιμο του γάλακτος και το ψήσιμο των χαλουμιών χρησιμοποιούσαν θρουμπιά, που έδιναν μια ειδική μυρωδιά και γεύση στα χαλούμια.

Τα παστά και τα λουκάνικα γίνονταν από οικογένειες που μεγάλωναν το δικό τους χοίρο.  Η διατήρηση τους για πολύ χρόνο μέσα σε χοιρινό λίπος αποτελούσε σημαντικό στάδιο της όλης κατασκευής τους.  Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα πιο πάνω προϊόντα (τραχανάς, μακαρόνια του χεριού, χαλούμια, πουργούρι, παστά και λουκάνικα κ.α.) προορίζονταν για οικογενειακή κατανάλωση.

Οι άντρες, και συνήθως οι νέοι, τους καλοκαιρινούς μήνες ασχολούνταν με το κόψιμο πλιθαριών.  Τα πλιθάρια κατασκευάζονταν με χώμα, άχυρο και νερό και χρησίμευαν για την οικοδόμηση των οικιών, όπως σήμερα τα τούβλα.  Όταν είχαν καιρό, έβγαζαν πέτρες από τα χωράφια, που τις χρησιμοποιούσαν για τα θεμέλια των σπιτιών.