Η εκπαίδευση στην Άσσια

Για να γίνει κατορθωτή η εξέταση του τομέα της εκπαίδευσης σε μια κοινότητα, θα πρέπει ο ερευνητής να στηριχθεί πάνω σε κάποιες αρχές.  Έτσι τα στοιχεία που θα κατατεθούν και οι γνώμες που θα διατυπωθούν θα' ναι κατά το δυνατό σωστές.

Στην προσπάθεια της σύντομης αναφοράς τρεις βασικά αρχές πρέπει να διέπουν την εργασία:

Ποια στοιχεία είναι δυνατό να συγκεντρωθούν που να στηρίζουν τις γνώμες και τις παρατηρήσεις;

Μέσα σε ποια κοινωνική κατάσταση αναπτύσσεται και παρακολουθείται η εκπαίδευση;

Ποια τα οικονομικά δεδομένα της κοινότητας, ποια η έφεση για μόρφωση και ποιες οι ευκαιρίες που προσφέρονται;

Ιστορική Αναφορά

Η εκπαίδευση μιας κοινότητας πρέπει να εξεταστεί μέσα στο ιστορικό και κοινωνικό οικονομικό πλαίσιο που την περιβάλλει.  Τα ιστορικά δεδομένα της Άσσιας έχουν βαθιές ρίζες, που στηρίζονται βασικά πάνω στα πιο κάτω στοιχεία, όπως προσφέρονται από ερευνητές.

            Ο Σακελαρίου στα «Κυπριακά» υποστηρίζει ότι η Κώμη Άσσια, την οποία ο Λεόντιος Μαχαιράς ονομάζει Άσκια, βρίσκεται ανάμεσα στις άλλες αποικίες της Πελοποννήσου στην Κύπρο.

Κατά τον Κύπριο λαογράφο και ερευνητή Νέαρχο Κληρίδη ο οικισμός της Άσσιας ιδρύθηκε από μετανάστες που ήρθαν από την πόλη Άσσος της Μικράς Ασίας.

Όποια από τις αναφορές κι αν δεχτούμε σαν πιο ορθή, είμαστε υποχρεωμένοι να προσθέσουμε κι άλλα δεδομένα, για να ολοκληρωθεί το ιστορικό πλαίσιο και να ξεκαθαριστεί ο ρόλος της εκπαίδευσης.  Τα δεδομένα αυτά έχουν σχέση με τη θέση της κοινότητας στο γεωγραφικό χώρο.  Από την αρχή της ίδρυσής της η κοινότητα χρησιμοποιήθηκε ως σταθμός για όσους ταξίδευαν από τη Λευκωσία στην Αμμόχωστο ή αντίστροφα.  Τούτο επιβεβαιώνεται με την πιο κάτω αναφορά του χρονογράφου Λεοντίου Μαχαιρά.

            «Εβγαίνοντας ο Δημήτρης εις το κατήφορον του Αγίου Μάμα, απέζευσεν και έβγαλεν το χαρτίν και έβαλεν το εις τον κόρφον του και εκαβαλλίκευσεν και ήλθεν εις την Άσκιαν, ηύρεν το φουσάτον, απόφαεν και εκάτσαν ν' αναπαυτούν».

Άλλο στοιχείο που ενισχύει το γεγονός ότι η Άσσια αποτελούσε κέντρο διέλευσης ξένων, με ανάλογο επηρεασμό του τοπικού στοιχείου στον κοινωνικό τομέα, είναι και η πιο κάτω αναφορά του Νέαρχου Κληρίδη.

            «Ότε τω 1570 οι Τούρκοι κατακτηταί, καταλαβόντες την Λεμεσόν, ήλαυνον διά την Λευκωσίαν, οι αρχηγοί των Ενετών εκ Λευκωσίας και Αμμοχώστου, συνηθροίσθησαν εις Άσσιαν διά πολεμικόν συμβούλιον».

Επηρεασμό της εκπαίδευσης άσκησαν οπωσδήποτε και άλλοι παράγοντες που παρουσιάστηκαν σε μεταγενέστερα χρονικά διαστήματα, όπως για παράδειγμα η για αρκετό χρονικό διάστημα φιλοξενία αρκετών ελληνικών οικογενειών της Χίου κατά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο και η κοινωνική επαφή των Ασσιωτών με τα μέλη των οικογενειών αυτών, που επηρέασαν τον προφορικό λόγο και τα έθιμα σε κάποιο βαθμό.